Roboty są wśród nas

Robotyka jest jedną z najszybciej rozwijających się branż na świecie. Rozwiązują wiele naszych problemów z różnych dziedzin życia. Stają się nieodłącznym elementem naszego życia dlatego warto powiedzieć o nich parę słów.

Dlaczego robot?

Warto zacząć od wyjaśnienia słowa robot. Pierwszy raz użył go czeski pisarz sci-fi Karel Čapek w 1921 roku. W jego powieści ,,robot’’ był maszyną podobną do człowieka stworzoną do wykonywania prostych mechanicznych prac. Nazwa pochodzi od zwrotu robota czyli praca.

Współczesna robotyka to bardzo obszerna dziedzina nauki. Łączy w sobie elementy:

• Mechaniki
• Elektryki
• Informatyki
• Automatyki
• Sensoryki
• Cybernetyki

Od niedawna przykładana jest również ogromna waga do sztucznej inteligencji.

Dzisiejsze roboty są wysoce wyspecjalizowane. Większość z nich ma kształt i budowę dostosowaną do wykonywania tylko jednej czynności ale z absolutną precyzją. Takie roboty możemy spotkać między innymi w przemyśle, medycynie czy w domach. Inne bardziej wszechstronne urządzenia mają zastosowanie w transporcie czy w służbie prawa.

W niektórych gałęziach przemysłu, gdzie zawodzi ludzka precyzja, doskonale spisują się roboty. Zwykle są to mechaniczne ramiona, poruszające się z wielką dokładnością. Zastępują one pracowników fabryk, jednak bez obaw, stwarzają również dużo miejsc pracy przy ich obsłudze i utrzymaniu.

Podobnie w medycynie. Tam gdzie chirurg nie może dać sobie rady sam, korzysta z pomocy nowoczesnej technologii. Najpopularniejszym tego typu robotem jest da Vinci. Nie wykonuje operacji sam, potrzebuje chirurga do obsługi jednak jest niezastąpiony w kardiochirurgii czy neurochirurgii oraz wielu innych. Jest to sprzęt niezwykle drogi w zakupie i utrzymaniu. Obecnie w Polsce ma go 6 szpitali.

Dużo robotów wykorzystuje także armia. Jednak nie zabijają one ludzi tak jak w filmach sci-fi tylko ratują życia. Na froncie wykorzystuje się głównie roboty-sanitariuszy oraz saperów. Rozbrajanie bomby wygląda podobnie do operacji z da Vinci’m. Saper znajduje się w bezpiecznym miejscu i kieruje ruchami maszyny. Sam robot jednak też potrafi sporo zdziałać. Jeśli nie ma człowieka do obsługi, sam lokalizuje bombę i zabiera ją w miejsce gdzie nikomu nie zrobi krzywdy.

Humanoidalne roboty

Bardzo ciekawym przypadkiem jest robot Sophia. Początkowo był tylko chat-botem jednak w 2015 roku otrzymała ciało na kształt człowieka. Jej głownym zadaniem jest rozmawianie z ludźmi. Robiąc to uczy się nowych rzeczy i ruchów za pomocą machine learningu. Jest tak rozwinięta, że w 2017 jako pierwszy robot w historii otrzymała obywatelstwo od Arabii Saudyjskiej. Obecnie jeździ po całym świecie i udziela wywiadów, rozmawia z ludźmi i uczy się dalej.

Jak widać Sophia jest bardzo ,,ludzka’’ więc pytanie brzmi czy można ją traktować jako tylko maszynę? To pytanie towarzyszy nam od bardzo dawna, od czasów pierwszych robotów. Od tamtego czasu ukształtowały się 3 poglądy na tę kwestie.

Pierwsza powstały Prawa Asimova. Powstały w 1 połowie XXw. i traktują roboty jako urządzenia absolutnie podporządkowane człowiekowi. Prawa to brzmią:

1. Robot nie może skrzywdzić człowieka, ani przez zaniechanie działania dopuścić, aby człowiek doznał krzywdy.
2. Robot musi być posłuszny rozkazom człowieka, chyba że stoją one w sprzeczności z Pierwszym Prawem.
3. Robot musi chronić samego siebie, o ile tylko nie stoi to w sprzeczności z Pierwszym lub Drugim Prawem.

Następnie powstały 2 inne nurty. Prawa Davida Langforda pierwotnie powstały jako żart, jednak środowisko naukowców potraktowało je bardzo poważnie.

1. Robot nie może działać na szkodę Rządu, któremu służy, ale zlikwiduje wszystkich jego przeciwników
2. Robot będzie przestrzegać rozkazów wydanych przez dowódców, z wyjątkiem przypadków, w których będzie to sprzeczne z trzecim prawem
3. Robot będzie chronił własną egzystencję przy pomocy broni lekkiej, ponieważ robot jest „cholernie drogi”.

Najbardziej liberalne podejście do tematu miał Mark Tilden.

1. Robot musi chronić swoja egzystencję za wszelką cenę.
2. Robot musi otrzymywać i utrzymywać dostęp do źródeł energii.
3. Robot musi nieprzerwanie poszukiwać coraz lepszych źródeł energii.